Μiley Cyrus, Lady Gaga, Jessica Alba, Miranda Kerr… μερικές μόνο από τις διάσημες που διατυμπανίζουν στα social media ότι χρωστούν το φιδίσιο τους κορμί σε μια διατροφή χωρίς γλουτένη. Οι εταιρίες τροφίμων δεν έχασαν φυσικά την ευκαιρία και μέσα σε λίγο καιρό πλημμύρισαν το εμπόριο με τα γνωστά και πολυδιαφημισμένα gluten-free προϊόντα. Με όλο αυτό το χαμό που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, ακόμα κι αν ποτέ δεν σε απασχόλησε ιδιαίτερα μέχρι τώρα η διατροφή σου, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς με τρόμο: «Τι είναι επιτέλους η γλουτένη;»

Τι είναι η γλουτένη

Πρόκειται για μια πρωτεΐνη που περιέχεται σε μεγαλύτερο βαθμό στο σιτάρι και την σίκαλη, και σε μικρότερο στο κριθάρι και τη βρώμη. Σ’ αυτήν οφείλεται το «φούσκωμα» του ζυμαριού του ψωμιού. Δυστυχώς η γλουτένη είναι βλαβερή για ορισμένους ανθρώπους, στους οποίους προκαλεί δυσανεξία (ονομάζεται και «κοιλιοκάκη») η οποία εκδηλώνεται με διάφορα γαστρεντερικά προβλήματα, ή ακόμα και με αναιμία ή οστεοπόρωση, σε βάθος χρόνου. Κάπως περισσότεροι είναι οι άνθρωποι οι οποίοι παρουσιάζουν μια ελαφρότερη μορφή «ευαισθησίας» στη γλουτένη, ενώ υπάρχουν και πολλοί αλλεργικοί στο σιτάρι, κάτι που δεν σχετίζεται όμως με την ύπαρξη της συγκεκριμένης πρωτεΐνης. Δυστυχώς για τη δυσανεξία δεν υπάρχει θεραπεία- έτσι, όσοι υποφέρουν απλά την αποφεύγουν.

Ποια προϊόντα περιέχουν γλουτένη;

Για αρχή, σιτάρι, σίκαλη, βρώμη, κριθάρι και όλα τα προϊόντα που παράγονται από αυτά όπως ψωμί, ζυμαρικά, φρυγανιές, παξιμάδια, μπισκότα, κέικ και γενικά γλυκά που περιέχουν αλεύρι. Το πράγμα όμως δεν είναι τόσο απλό, γιατί η γλουτένη κρύβεται ύπουλα σε πολύ περισσότερα μέρη από τα προφανή. Βρίσκεται κατά κανόνα σε όλα τα ντρέσινγκ του εμπορίου (π.χ. έτοιμη μαγιονέζα), σε ορισμένα είδη τυριών (όπως το blue cheese) και αλλαντικά, σε τσίχλες, ξηρούς καρπούς,  γαριδάκια και στα κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Από ποτά μπορεί να την πετύχεις στο σοκολατούχο γάλα, στα ποτά από βύνη (όπως η μπύρα) και σε μερικούς χυμούς. Τα άτομα με δυσανεξία θα πρέπει όμως να προσέξουν ακόμη περισσότερο… Η γλουτένη «συχνάζει» και σε ορισμένα φάρμακα και καλλυντικά (πιθανότατα στο αγαπημένο σου κραγιόν), ακόμα και στα γραμματόσημα που σαλιώνουμε για να στείλουμε ένα γράμμα με τον παλιομοδίτικο τρόπο!

Πώς θα καταλάβω αν έχω δυσανεξία;

Τα συμπτώματα της δυσανεξίας στη γλουτένη είναι πολλά και ποικίλλουν από φούσκωμα, αναγούλα, κοιλιακές κράμπες, δυσκοιλιότητα/διάρροια και αίσθημα κούρασης μετά το γεύμα, μέχρι ζάλη, δυσκολία στην εξισορρόπηση και διαταραχές στην συναισθηματική διάθεση. Αν εμφανίζεις αυτά τα συμπτώματα και θέλεις να διαπιστώσεις αν οφείλονται στη γλουτένη, θα πρέπει να την αποκλείσεις εντελώς από την διατροφή σου για 2 έως 4 εβδομάδες και έπειτα να επιστρέψεις στην κατανάλωσή της. Αν επανέλθουν μαζί και τα συμπτώματα, τότε κατά πάσα πιθανότητα έχεις δυσανεξία. Σε περίπτωση όμως που έχεις ιστορικό της ασθένειας στην οικογένειά σου, αν έχεις αναιμία/ έλλειψη σιδήρου ή χάνεις βάρος, πήγαινε κατευθείαν στον γιατρό σου. Η διάγνωση της δυσανεξίας γίνεται μέσω αιματολογικών εξετάσεων.

Θα χάσω κιλά αν ακολουθήσω διατροφή χωρίς γλουτένη;

Φτάσαμε και στην ερώτηση-φωτιά. Η απάντηση είναι: όχι απαραίτητα! Στην πραγματικότητα, χάνεις κιλά όταν ακολουθείς μια gluten-free δίαιτα και καταναλώνεις προϊόντα πιο αγνά, αντί για τυποποιημένα και πλούσια σε κατεργασμένους υδατάνθρακες. Ωστόσο, το να αντικαθιστάς τα τρόφιμα με άλλα παρόμοια που απλώς δεν περιέχουν γλουτένη, οδηγεί στην ίδια πρόσληψη λίπους, ζάχαρης και άρα θερμίδων.

Όπως καταλαβαίνεις, δεν χρειάζεται να πανικοβάλλεσαι! Για τη γλουτένη δεν θα πρέπει να ανησυχείς εκτός και αν αποδεδειγμένα βλάπτει την υγεία σου. Και για να πετύχεις την καλλίγραμμη σιλουέτα που πάντα ονειρευόσουν χρειάζεσαι μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή χωρίς υπερβολές, με γενικότερη προσοχή στους υδατάνθρακες και φυσικά πάντα σε συνδυασμό με άσκηση.