Ορισμένες ιστορίες τείνουν να μένουν στην ιστορία, να μπαίνουν στο μυαλό μας, να μπλέκουν ιδανικά το μύθο με την ιστορία. Η ιστορία του Χάνσελ και της Γκρέτελ είναι μία από αυτές. Ο σκηνοθέτης της ταινίας Οζ Πέρκινς (‘’The Blackcoat’s Daughter’’, ‘’Είμαι το όμορφο πλάσμα που ζει στο σπίτι’’) έχει διαβάσει την ιστορία στα παιδιά του και απόλαυσε το ηθικό δίδαγμα που βρίσκεται στην καρδιά της αφήγησης. Το ίδιο συνέβη και με την πρωταγωνίστρια Σοφία Λίλις (‘’Το Αυτό’’, ‘’Αιχμηρά Αντικείμενα’’), η οποία είχε γοητευτεί από το παραμύθι όταν ήταν παιδί.
Η ιστορία ενός παραμυθιού και η επιστροφή στο σήμερα
Οι αδερφοί Γκριμ εξέδωσαν την ιστορία τους πρώτη φορά, το μακρινό 1812 – η προέλευση της είναι ακόμα παλαιότερη. «Το αυθεντικό παραμύθι υποτίθεται είναι τοποθετημένο στον 14ο αιώνα την περίοδο του μεγάλου λιμού», εξηγεί ο υπεύθυνος σχεδιασμού παραγωγής Τζέρεμι Ριντ (‘’Γυναίκα Είδωλο’’, ‘’Πείραμα: Lazarus’’). «Οι γονείς δύο παιδιών τα αφήνουν στο δάσος για να βρουν τροφή ενώ στην πραγματικότητα τα εγκαταλείπουν για λόγους επιβίωσης». Ο σεναριογράφος Ρομπ Χέιζ (‘’Τσιχλόφουσκα’’) προσάρμοσε αυτή την κλασική ιστορία περί ηθικής με μια ενδιαφέρουσα ανατροπή: άλλαξε θέση στα ονόματα του τίτλου. Το σενάριο του «Γκρέτελ & Χάνσελ» τράβηξε την προσοχή των παραγωγών Μπράιαν Κάβανο-Τζόουνς (‘’Teen Spirit’’, ‘’Κωδικός Κολιμπρί’’) και Φρεντ Μπέργκερ (‘’La La Land’’, ‘’Seberg’’). Ο Κάβανο-Τζόουνς ανέκαθεν λάτρευε τη μυθολογία και τις κλασικές ιστορίες που μένουν στο χρόνο. Στην ταινία εδώ, οι Χέιζ και Πέρκινς «κατευθύνουν την αφήγηση από την οπτική της Γκρέτελ. Είναι μια ταινία με γυναικεία δυναμική», υποστηρίζει ο Κάβανο Τζόουνς. Το ενδιαφέρον του σκηνοθέτη είχε υπάρξει με το που είδε τον τίτλο του σεναρίου. «Οι δύο ταινίες που έχω κάνει παλαιότερα είχαν κεντρικούς χαρακτήρες γυναίκες, αυτό μου κέντρισε το ενδιαφέρον αυτόματα. Το σενάριο του Ρομπ διέφερε πολύ από τα αντίστοιχα σύγχρονων διασκευών κλασσικών παραμυθιών», λέει ο Πέρκινς.
«Αρχίζουμε με μια ιστορία μέσα στην ιστορία με ένα κορίτσι που διαθέτει μια ξεχωριστή δύναμη», λέει η πρωταγωνίστρια Σοφία Λίλις. «Την ίδια στιγμή, συνηθίζει την ιδέα του θανάτου και της φτώχειας αλλά και τους κινδύνους του έξω κόσμου, αποκτά τη δική της σκοτεινή πλευρά. Καθώς προχωράει η ιστορία, ο θεατής καταλαβαίνει πως οι δύο ιστορίες έχουν κοινά σημεία».
Ο Πέρκινς σχολιάζει για τον χαρακτήρα της Γκρέτελ: «Ήδη από τις πρώτες σελίδες της ιστορίας, ήθελα να διαμορφώσω το χαρακτήρα της και να καταλάβει πως ο κόσμος μας είναι ένα σκληρό και γεμάτο δυσκολίες μέρος. Από την αρχή της ταινίας, ο σκοπός της είναι να προστατεύσει το μικρό αδερφό της. Όλο αυτό την έχει κάνει καλοκάγαθη και ανιδιοτελή. Όμως, η Γκρέτελ είναι περίεργη για τις δυνάμεις της και τον εαυτό της». Όταν τα παιδιά συναντούν την Χόλντα στο δάσος και το γεμάτο από λιχουδιές σπίτι της, θεωρούν ότι η τύχη τους ξαφνικά άλλαξε. "Η Χόλντα είναι η μητέρα που ποτέ τους δεν είχαν", προσθέτει η Λίλις. «Όταν παίρνεις μια γνωστή ιστορία κοιτάς τι θέλεις να κρατήσεις από αυτή, ποια είναι τα στοιχεία που θέλεις να διατηρήσεις στη δικιά σου εκδοχή. Θα κρατήσεις μερικά και θα τροποποιήσεις κάποια άλλα για να συμβαδίζουν στα δεδομένα της εποχής σου», λέει ο σκηνοθέτης. Η Σοφία Λίλις προσθέτει: «Η εκδοχή του Οζ είναι περισσότερο σκοτεινή από την αυθεντική ιστορία. Έχει μετατρέψει το παραμύθι που μας τρόμαζε όταν ήμασταν παιδιά σε κάτι άλλο».
Οι ηθοποιοί που επιλέχθηκαν
Ο Οζ Πέρκινς σχολιάζει την επιλογή της Λίλις για την ταινία: «Η Σοφία είναι μια ηθοποιός που τραβάει τα βλέμματα του κοινού. Είναι δημοφιλής και αναλαμβάνει όλο και περισσότερους ρόλους. Υπήρξε ο μοναδικός γυναικείος χαρακτήρας στο «IT» και το κοινό στράφηκε προς εκείνη. Εκτός από καλή ηθοποιός, είναι και ένα πολύ φιλικό πρόσωπο». Η ίδια η Λίλις ομολογεί πως από μικρή λάτρευε τα παραμύθια των Γκριμ και συγκεκριμένα το «Χάνσελ και Γκρέτελ» και πίστευε από την αρχή ότι το σενάριο θα ήταν καταπληκτικό.
Η ηθοποιός Άλις Κριτζ (‘’Δολοφόνοι για Μοναχικές Καρδιές’’, ‘’Silent Hill’’) υποδύεται τη Χόλντα, τη μυστηριώδη ευεργέτη των παιδιών. Παρ' όλο που διάβασε το σενάριο, η Κριτζ αρχικά δίστασε να συμφωνήσει. «Δεν πίστευα πως θα το κάνω», είπε στο σύζυγό της. Μια συνάντηση με τον σκηνοθέτη της ταινίας και μια ανάγνωση του ανανεωμένου σεναρίου ήταν αρκετά για να της αλλάξουν γνώμη. «Η γραφή έχει αλλάξει μορφή», δηλώνει η ίδια.
Ο Πέρκινς ήταν εκείνος που ανακάλυψε τον Σάμι Λίκι, ο οποίος υποδύεται τον Χάνσελ, σε μια ακρόαση. «Κατάλαβα αμέσως πως ο Σάμι ήταν ο άνθρωπός μου για το ρόλο αυτό», εξομολογείται ο Πέρκινς. «Είχα μερικές συζητήσεις με το στούντιο, επειδή ήταν πολύ μικρός στην ηλικία, και ευτυχώς δέχτηκαν να παίξει. Είναι η πρώτη του ταινία!»
Στην ταινία παίζουν ακόμα οι Τσαρλς Μπαμπαλόλα (‘’Black Mirror’’) στο ρόλο του κυνηγού και η Τζέσικα ντε Γκόου (‘’Underground’’, ‘’Arrow’’) στο ρόλο της νεαρής Χόλντα.
Μια βόλτα στο δάσος
Η ταινία «Γκρέτελ & Χάνσελ» γυρίστηκε στην Ιρλανδία σε διάστημα πέντε εβδομάδων. «Η Ιρλανδία είναι ένας τόπος μαγευτικός. Όπου και να κοιτάξεις, είναι υπέροχα», σχολιάζει ο Πέρκινς. Ο υπεύθυνος σχεδιασμού παραγωγής Τζέρεμι Ριντ υπήρξε ιδιαίτερα ενθουσιασμένος που η ταινία θα γυριστεί στην Ιρλανδία: «Στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού έχει γυριστεί μία από τις αγαπημένες μου ταινίες, ο «Μπάρι Λίντον» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Εκεί έχω δει τα πιο όμορφα πράσινα χρώματα στη ζωή μου».
Σύμφωνα με τη Τζέσικα ντε Γκόου, όλοι οι συντελεστές ένιωθαν σαν μια ομάδα με επικεφαλής τον σκηνοθέτη Πέρκινς. Ο ίδιος είναι γιος του σπουδαίου ηθοποιού Άντονι Πέρκινς, που ενσάρκωσε το Νόρμαν Μπέιτς στο «Ψυχώ» του Χίτσκοκ. «Ο Οζ έχει παίξει σε μερικές ταινίες και αυτό τον βοηθάει να είναι πιο κοντά στους ηθοποιούς και να τους καταλαβαίνει καλύτερα», υποστηρίζει η Λίλις.
«Ο Οζ είναι ένας σκηνοθέτης με αποφασιστικότητα. Μόλις κάνει κάποια λήψη, ξέρει αμέσως πως είναι εντάξει», λέει ο Μπαμπαλόλα.
Διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας είναι Γκάλο Ολιβάρες, που ήταν οπερατέρ στη βραβευμένη «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν λίγο καιρό νωρίτερα. Ο Ολιβάρες βοήθησε τον Πέρκινς να πραγματοποιήσει το μοναδικό του όραμα. «Εστιάζει στο σκοτεινό και μυστηριώδες στοιχείο της ταινίας με μεγάλη ακρίβεια», λέει η Λίλις για τον δημοφιλή φωτογράφο. «Στο σετ όλα έμοιαζαν μινιμαλιστικά αλλά στην οθόνη φαίνονται τρομακτικά». Ο Πέρκινς δηλώνει ευχαριστημένος από τη συνεργασία του με όλο το καστ και το συνεργείο της ταινίας.
Ένα παραμύθι γεμάτο θεματικές
Το στοιχείο της αλληγορίας είναι συχνό φαινόμενο στα παραδοσιακά παραμύθια. Βαθιά μέσα στην ταινία «Γκρέτελ & Χάνσελ» υπάρχουν πολλές θεματικές, όπως οι καθρέφτες, το φαγητό και η ηθική ευπάθεια που εμφανίζονται διαρκώς. «Όταν κάτι με αγγίζει, έχω μάθει να μην αναρωτιέμαι γι’ αυτό και να εμπιστεύομαι το ένστικτό μου», λέει ο Πέρκινς. Η ταινία εξερευνά επίσης στοιχειώδους φόβους. «Έχει να κάνει με το φόβο του τέλους της αθωότητας. Επίσης, έχει να κάνει με την απόκρυψη της αλήθειας από τους ενήλικες στα παιδιά». Και όπως δηλώνει και η Λίλις: «Η ιστορία σχετίζεται με την αποπλάνηση, την απειλή και την προδοσία. Κανείς δεν είναι αυτό που φαίνεται».