Οσο κι αν σου φαίνεται περίεργο, οι ακραίες συνθήκες φτώχειας, η δουλεία και τα βασανιστήρια ήταν η πηγή έμπνευσης των αγαπημένων μας παραμυθιών όπως τα "Χάνσεν και Γκρέτελ", "Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι", "Η Σταχτοπούτα" και "Η Ραπουνζέλ".
Σύμφωνα λοιπόν με έρευνες, οι σκληρές, συχνά φρικτές καταστάσεις κάτω από τις οποίες ζούσαν οι αγαπημένες μας ηρωίδες ήταν πραγματικές και βγαλμένες από τη ζωή.
Το παραμύθι "Χάνσεν και Γκρέτελ" και η λιμοκτονία.
Το αγαπημένο μας παραμύθι "Χάνσεν και Γκρέτελ" των Γερμανών αδερφών Γκριμ, που ήθελε τους γονείς να εγκαταλείπουν τα παιδιά τους στο δάσος και αυτά να ανακαλύπτουν ένα πανέμορφο ζαχαρωτό σπιτάκι, βασίζεται στην καταστροφική πείνα της περιόδου 1315-1317 μ.Χ. που θέριζε την Ευρώπη.
Οι τραγικές καθημερινές συνθήκες πείνας είχαν πάρει τη μορφή επιδημίας, με τους μαζικούς θανάτους και τον κανιβαλισμό να είναι τα τραυματικά επακόλουθά τους. Πολλοί ήταν λοιπόν οι γονείς που μη μπορώντας να τα βγάλουν πέρα, εγκατέλειπαν τα παιδιά τους.
Σύμφωνα με τον αυστραλοαμερικανό ψυχαναλυτή, Bruno Bettelheim, το παραμύθι "Χάνσελ και Γκρέτελ" είναι κάτι πολύ περισσότερο από δυο γονείς που εγκαταλείπουν τα παιδιά τους και η κακιά μάγισσα προσπαθεί να τα σκοτώσει. "Αφορά την απληστία, την παιδική οπισθοδρόμηση, το άγχος του αποχωρισμού και το φόβο της πείνας" εξηγεί.
Ερευνα του Bettelheim "The Uses of Enchantment" βασισμένη στις νεοφροϋδικές αναλύσεις προσπαθεί να εξηγήσει τη σημαντική επίδραση που έχουν τα παραμύθια στην εκπαίδευση.Παραδείγματος χάριν, η "Σταχτοπούτα" και η "Χιονάτη", είναι παραμύθια που εισχωρούν στο ασυνείδητο, όπως ακριβώς και τα όνειρα, ενώ χρησιμοποιούν μια γλώσσα που βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν ανείπωτους φόβους και επιθυμίες, από την αντιπαλότητα με τα αδέρφια μέχρι τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα προς τους γονείς.
"Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι" και η παιδική εργασία.
Κι όμως σύμφωνα με τη Huffington Post, η αγαπημένη σου Χιονάτη δεν είναι προϊόν φαντασίας αλλά η μεταφορά σε παραμύθι της Margarete von Waldeck, αρχόντισσας από τη Βαυαρία, της οποίας ο αδερφός χρησιμοποιούσε μικρά παιδάκια ως εργάτες του ορυχείου του. Οι κακουχίες και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης εμπόδιζαν τα παιδάκια να αναπτυχθούν ομαλά με αποτέλεσμα λόγω του παραμορφωμένου σώματος τους να αποκαλούνται "νάνοι".
Και δεν είναι μόνοι οι "νάνοι" που σοκάρουν. Ακόμη και το δηλητηριασμένο μήλο ήταν η "εφεύρεση" ενός ηλικιωμένου της περιοχής για να δηλητηριάζει τα παιδιά που πίστευε ότι τον είχαν κλέψει (!).
Βέβαια στην πραγματικότητα η ιστορία της νεαρής Margarete δεν είχε καλό τέλος. Η μητριά της, την είχε στείλει στην Ισπανία προκειμένου να τη ξεφορτωθεί. Εκεί η κοπέλα γνώρισε και ερωτεύτηκε τον πρίγκιπα Φίλιππο Β της Ισπανίας αλλά ο πατέρας του είχε άλλα σχέδια. Κατέστρωσε το σχέδιο δολοφονίας της και τη δηλητηρίασε.
"Η Ραπουνζέλ" και η ενδοοικογενειακή βία.
Θα μπορούσε άνετα να ήταν αμερικανικό θρίλερ. Το παραμύθι της Ραπουνζέλ έχει τις "ρίζες" του στον 3ο αιώνα μ.Χ. Τότε, ένας εύπορος, παγανιστής έμπορος απαγόρευε στην όμορφη κόρη του να αναπτύσσει ερωτικές σχέσεις. Και την κλείδωνε στον πύργο όποτε εκείνος ταξίδευε.
Η Ραπουνζέλ εκτός από το κόλπο που ανέπτυξε με τα μαλλιά, ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και προσευχόταν τόσο δυνατά, όταν ο πατέρας της έλλειπε, που την άκουγε ολόκληρη η πόλη. Μάλιστα, όταν εκείνος έμαθε για τις ενέργειες της κόρης του την αποκεφάλισε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που τα παιδικά παραμύθια ή ακόμη και τα κόμιξ προκαλούν μεγάλη συζήτηση γύρω από την προέλευση τους ή και τα συχνά σεξιστικά μηνύματα τα οποία μεταδίδουν στα μικρά παιδιά. Το σίγουρο είναι όσες περισσότερες επιστημονικές έρευνες δημοσιεύονται γύρω από αυτά, τόσο χάνουν την ανέμελη γοητεία που τους είχαμε αποδώσει στην παιδική μας ηλικία.
